Ҫӗртме уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Шашкар ялӗ ҫывӑхӗнче, Атӑл ҫинче, катер баржӑпа ҫапӑнни пирки пӗлтернӗччӗ. Унта вилнӗ тӑватӑ ҫынран пӗри - прокуратурӑра тӑрӑшнӑ 34 ҫулти Андрей Сорокин. Кун пирки федераци МИХӗ пӗлтернӗ.
Аса илтерер: малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пристань ҫывӑхӗнче катер баржӑн сӑмсипе пырса ҫапӑннӑ. Катер 38-ти Степан Сорокинӑн пулнӑ. Вӗсемсӗр пуҫне Карап ҫинче 38 ҫулти Андрей Шилов тата Алексей Яковлев пулнӑ.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче ҫурхи уй-хир ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Паянхи кун тӗлне илсен, пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 179,3 пин гектар ҫинче, е 85,5 процент, акнӑ. Пӗлтӗрхи ҫак кун тӗлне пӗтӗмпе 203,9 пин гектар акнӑ, е планпа пӑхнин 101,8 процентне.
Планпа пӑхнин 95 ытларах процентне хальлӗхе Муркаш (99,7%), Пӑрачкав (99,7%), Елчӗк (98,3%) тата Куславкка (98%) районӗсенче акнӑ.
Техника культурисене республикӑра 16 пин гектар (2021 ҫулта – 17,3 пин гектар) акнӑ, ҫав шутран 5,8 пин гектарӗ — рапс, 3,5 пин гектарӗ — горчица (сарӑ пӑрӑҫ).
Шупашкарта пурӑнакан Падиаровсем-Прокопьевсем "Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи ӑнӑҫлӑ ҫемье" конкурсӑн финалне хутшӑнма хатӗрленеҫҫӗ. Вӗсем республика шайӗнче иртнӗ конкурсра ҫӗнтернӗ. Кӑҫал пирӗн регионта 13 ҫемье тупӑшнӑ. Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи финал вара утӑ уйӑхӗн 7-8-мӗшӗсенче иртӗ.
Падиаровсем-Прокопьевсем 12 ачана воспитани параҫҫӗ. Пурте кадет класӗнче вӗренеҫҫӗ. Ҫемье сывлӑх тӗлӗшпе тимлӗ, вӗсем сивӗ шывра чӳхенме юратаҫҫӗ.
Палӑртса хӑварар: республикӑри конкурсра Канаш районӗнчи Фил%red%%/red%ипповсем, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Мельниковсем иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑнсене пайланӑ.
Крепостла пусмӑра тӳсейменнипе Чӑваш тӑрӑхӗнче 180 ҫул каялла, ҫу уйӑхӗнче, пӑлхав пулса иртнӗ. 1842 ҫулта Раҫҫей империйӗнче хресченсем туса илекен тупӑшӑн пӗр пайне патша ҫемйи валли пухма йышӑннӑ. Унсӑр пуҫне хресченсем тыр-пул туса илекен ҫӗр лаптӑкӗсене пӗчӗклетме тытӑннӑ, промыслапа ӗҫлессинче тата ытти енӗпе хӑш-пӗр чару вӑя кӗнӗ.
Ахаль те юрлӑ пурӑнакан хресченсем пӑлхава тухнӑ. Вӑл юхӑм Ҫӗрпӳ, Шупашкар тата Етӗрне уесӗсене, хальхи вӑхӑтри Мари Элпа Тутарстанӑн хӑш-пӗр территорине ярса илнӗ.
Ҫавасемпе тата ытти ӗҫ хатӗрпе пӑлхава ҫӗкленнӗ 5 пинлӗ хресченрен тӑракан йыша Тӑван ҫӗршывӑн 1812 ҫулхи вӑрҫине хутшӑннӑ ветерансем ертсе пынӑ. Муркаш районӗнчи Шурча патӗнче пӑлхавҫӑсем правительство ҫарӗсемпе тӗл пулнӑ. 36 ҫынна вӗлернӗ, 250 ытла ҫын аманнӑ. Пин ытла чӑваш тата ҫармӑс хресченӗсене Ҫӗпӗре каторгӑна ӑсатнӑ.
Пӑлхава лӑплантарнӑ пулин те хресченсем хӑйсен ҫӗрӗсене упраса хӑварнӑ, тухӑҫӑн пӗр пайне парассине пӑрахӑҫланӑ.
Шурча патӗнчи пӑтӑрмах Хӗветӗр Уярӑн романӗнче сӑнланнӑ. Шурчара вара историлле ҫав пулӑма асра тытса палӑк лартнӑ.
Паян Муркаш районӗнчи Пасарман ялӗнче пӑр ҫунӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Ку ирхи 9 сехет те 50 минутра пулнӑ. Ҫанталӑк тӑрук пӑсӑлса пӑр сума тытӑннӑ-мӗн унта. Прогнозра вара унашкалли пулман та. Юрать-ха, пӑр сӑтӑр кӳмен. Вал пысӑках пулман. Тӗрӗссипе, сивӗ ҫанталӑка пула пахча ҫимеҫ лайӑх шӑтса та ӗлкӗреймен.
Аса илтерер: пӗлтӗр республикӑра икӗ хутчен вӑйлӑ ҫил-тӑвӑл алхаснӑччӗ, пахча ҫимӗҫе сиен кӳнӗччӗ.
Чӑваш Енре чи вулакан ҫемьесене палӑртнӑ. Конкурса республикӑн Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ ирттернӗ.
«Вулакан ҫемьепе палаштарни» номинацире Муркаш районӗнчи Васильевсем пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, Вӑрмар районӗнчи Артюковсем — иккӗмӗш, Ҫӗнӗ Шупашкарти Павловсем — виҫҫӗмӗш.
«Илемлӗ хайлав тӑрӑх инсценировка» номинацире Канашри Николаевсене ҫитекен пулман, иккӗмӗш вырӑнта — Улатӑрти Логиновсем, виҫҫӗмӗшӗнче — Йӗпреҫ районӗнчи Степановсем.
Чӑваш чӗлхине упраса хӑварас тата сарас енӗпе Комсомольски районӗнчи Петровсене палӑртса хӑварнӑ, Муркаш районӗнчи Кузьмичевсем конкурс материалӗсене хӑйне евӗр хатӗрленипе ыттисенчен уйрӑлса тӑнӑ.
Чӑваш Енре чи вулакан ҫемьесене палӑртнӑ. Конкурса республикӑн Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ ирттернӗ.
«Вулакан ҫемьепе палаштарни» номинацире Муркаш районӗнчи Васильевсем пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ, Вӑрмар районӗнчи Артюковсем — иккӗмӗш, Ҫӗнӗ Шупашкарти Павловсем — виҫҫӗмӗш.
«Илемлӗ хайлав тӑрӑх инсценировка» номинацире Канашри Николаевсене ҫитекен пулман, иккӗмӗш вырӑнта — Улатӑрти Логиновсем, виҫҫӗмӗшӗнче — Йӗпреҫ районӗнчи Степановсем.
Чӑваш чӗлхине упраса хӑварас тата сарас енӗпе Комсомольски районӗнчи Петровсене палӑртса хӑварнӑ, Муркаш районӗнчи Кузьмичевсем конкурс материалӗсене хӑйне евӗр хатӗрленипе ыттисенчен уйрӑлса тӑнӑ.
Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, ирхи 5 сехетре Муркаш районӗнчи Ильинкӑра йывӑҫ ҫурт ҫунса кайнӑ. Шел те, пушарта кил хуҫи, 68 ҫулти арҫын, ҫунса вилнӗ. Халӗ ҫулӑм мӗнрен тухнине тӗпчеҫҫӗ.
Ӗнер ирхи 9 сехетре Шупашкарти Иван Яковлев проспектӗнчи строительство базинче типӗ курӑк ҫунма тытӑннӑ. Пушар вӑйлӑ сарӑлман, 2 тӑваткал метра ҫеҫ ярса илнӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулӑм ҫӳп-ҫап ҫунтарнӑ чухне асӑрханманран тухнӑ.
Паян, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, лирика тенорӗ Иосиф Александров 70 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1952 ҫулхи ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Уйкас Турай ялӗнче ҫуралнӑ. 1969 ҫулта Турайӗнчи вӑтам шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Чӑвваш патшалӑх педагогика институтӗнчи музыкӑпа педагогика факультетне вӗренме кӗнӗ. Чӑваш АССРӗн Патшалӑх телерадиовещанийӗнче патшалӑх комитечӗн артисчӗ пулса ӗҫленӗ. 1977 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх академи хор капеллинче юрлама тытӑннӑ.
Чӑваш чӗлхи учителӗсемпе ача-пӑча пахчисенче чӑваш чӗлхине вӗрентекен воспитателӗсен конкурсне кашни ҫулах ирттерет. Ӑмӑртӑва Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр В.А. Берендеев ячӗллӗ вӑтам шкулӗнче пухӑннӑ.
Канаш районӗн Уҫырмари «Хӗвел» ача-пӑча пахчин воспитательне Надежда Андреевӑна «Чӑваш чӗлхипе кӑсӑклантаракан чи лайӑх педагог» номинацире чи пултарулли тесе палӑртнӑ, ӑнах конкурсӑн ҫӗнтерӳҫи тесе йышӑннӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкар хулин 5-мӗш вӑтам шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Наталия Афанасьевӑна «Ӑстаҫӑ вӗрентекен» номинацире, Шупашкар хулин 132-мӗш номерлӗ ача сачӗн воспитательне Ольга Иванова «Пултарулӑх тӗнчине ҫул кӑтартакан» номинацире, Самар облаҫӗн Шунтал районӗн Чӑтӑрлӑ вӑтам шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Екатерина Ишмуратовӑна «Тӑван чӗлхен хастар управҫи» номинацире, Патӑрьел районӗн 1-мӗш вӑтам шкулӗн чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенне Ольга Каллинӑна «Профессие парӑнса ӗҫлекен» номинацире, Элӗк районӗн 1-мӗш номерлӗ «Ҫӑлкуҫ» ача-пӑча пахчин воспитательне Вера Морозовӑна «Пултаруллӑ ҫамрӑк воспитатель», Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ лицейӗн пуҫламӑш классен вӗрентекенне Эльвира Николаевӑна «Ҫӗнӗлле ӗҫлекен учитель» номинацире ҫӗнтерӳҫӗ тесе палӑртнӑ.
-11.7 °C